Członkowie Ogólnopolskiej Koalicji Samorządowej OK Samorząd, reprezentujący środowiska samorządowe wszystkich szczebli, wyrażają głębokie zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją finansową naszych lokalnych wspólnot.

Wysoka inflacja, połączona z realnym spadkiem przychodów finansowych z budżetu państwa, uniemożliwia nam zaspokajanie potrzeb naszych mieszkańców na odpowiednim poziomie, nawet w zakresie zadań ustawowych, do których jesteśmy zobligowani.

Kryzys naszych finansów przejawia się szczególnie boleśnie w sferze oświatowej, która należy do priorytetowych zadań każdego samorządu. Udział środków kierowanych z budżetu państwa na zadania oświatowe na przestrzeni ostatnich lat spadł z 2,71% polskiego PKB w 2004 r. do poziomu 1,98% PKB w 2021 r. Wysokość realnej dopłaty ze środków własnych samorządów wzrósł z 18 mld zł w 2015 r. do 39 mld zł w 2021 r. Taka sytuacja uniemożliwia nam sprawne zaspokajanie potrzeb oświatowych naszych lokalnych społeczności. Dlatego wspólnie z innymi środowiskami samorządowymi żądamy zwiększenia subwencji oświatowej, trafiającej do jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, do wysokości 3% PKB począwszy od 2024 r. Ponadto w 2023 r. konieczne jest jednorazowe zwaloryzowanie ustalonej subwencji oświatowej o wskaźnik inflacji za 2022 r.

Jako samorządowcy oczekujemy też systemowej naprawy szkód wyrządzonych przez tzw. Polski Ład w zasadach naliczania udziału naszych jednostek w dochodach państwa z tytułu podatku PIT. Nie akceptujemy jednorazowych rozwiązań, niezwiązanych ze stratami w dochodach, jakie ponoszą samorządy. Uniemożliwiają one nam racjonalne planowanie budżetów w dłuższej perspektywie i realizację podjętych wobec mieszkańców zobowiązań. Dlatego żądamy zwiększenia udziału samorządów w dochodach państwa z tytułu podatku PIT do co najmniej 80%, z odpowiednim podziałem na część gminną, powiatową i wojewódzką, uwzględnienia w tym podziale podatników opłacających tzw. ryczałt i zastosowania wobec słabszych finansowo jednostek samorządu terytorialnego rzetelnego i jasnego systemu wyrównywania dochodów, opartego o metodę potrzeb wydatkowych.

Zarząd Krajowy Ogólnopolskiej Koalicji Samorządowej OK Samorząd
Piaseczno, 16 lutego 2023 r.